Imajući u vidu savremene razvojne trendove svetske istoriografije, kao i potrebu da se domaća stručna i društvena javnost upozna sa problemima iz istorije društva, krug naučnika oko prof. Andreja Mitrovića je, na njegovu inicijativu, odlučio da pokrene časopis koji bi otvorio prostor mlađim, ali i istaknutim, domaćim i svetskim naučnicima, koji se bave ovom problematikom, da izlože rezultate svojih istraživanja.

Tokom jeseni 1993. godine, u “nevreme”, na Katedri za opštu savremenu istoriju Filozofskog fakulteta u Beogradu, uobličena je zamisao o pokretanju časopisa posvećenog objavljivanju radova iz oblasti društvene istorije. Ona je, svakako, imala ishodište i u jedinstvenom, tada dvodecenijskom, iskustvu sticanom na Okruglom stolu, koji je pokrenuo profesor Andrej Mitrović, na istoj katedri, davne 1974. godine. Okrugli sto je okupljao studente, poslediplomce i doktorante, kojima je ponuđeno jedno do tada neuobičajeno iskustvo. Razgovori vođeni na Okruglom stolu, njihova tematska raznovrsnost, otvorenost za nove ideje i teme, njihovo kritičko preispitivanje, bili su jedinstvena prilika za temeljitu pripremu novog naraštaja istoričara, za njihov samostalni iskorak u nepoznate ili manje poznate istraživačke prostore, koje je kasnije dobilo svoju “materijalizaciju” u brojnim magistarskim i doktorskim disertacijama. Među njima je bilo i onih koje su prvi put u srpskoj i jugoslovenskoj istoriografiji otvorile i mnoge vidove jedne, široko shvaćene, društvene istorije.

Takvo iskustvo i potreba da se otvori još jedan krug istoriografskih pitanja, posebno mlađoj generaciji istoričara, podstakli su upuštanje u taj rizični i neprofitabilni poduhvat u odnosu na vreme u kome se to događalo. Uprkos svemu, početkom 1994. godine pojavio se prvi broj Godišnjaka za društvenu istoriju, koji je tokom narednih godina, različitim ritmom, u zavisnosti od sredstava i opštih prilika koje su vladale, nastavio da izlazi. Od dogovorenog ritma objavljivanja – tri sveske godišnje -opet zbog “poznatih okolnosti”, često se odstupalo. Kako koje godine, objavljivano je između jedne i tri sveske godišnje. Ako se o nekim uspesima Godišnjaka može govoriti, među najvećima je samo njegovo trajanje svih ovih godina. Godišnjak je u naporu da se održi postepeno sticao žilavost, preuzimanjem dela energije svojih mlađih i starijih saradnika i prijatelja, onih iz zemlje i inostranstva, čiji su naučni prilozi, njih više od 600, štampani na srpskom, engleskom, nemačkom, francuskom i ruskom jeziku, uz brojne ostale tekstove (dokumenti, prikazi i kritike, polemike) kojima su punjene njegove stranice. Od skromnog tiraža Godišnjaka bar polovina je uspevala da pronađe put i način da dopre do mnogih stranih biblioteka, stekne verne čitaoce i saradnike, među kojima su i imena onih koji pripadaju samom vrhu evropske savremene istoriografije, te onih kojima su u našem časopisu objavljeni prvi radovi.

Kao izdavač najpre se pojavila Katedra za Opštu savremenu istoriju Filozofskog fakulteta u Beogradu, a nakon formiranja Udruženja za Društvenu istoriju, ono je postalo zvanični izdavač časopisa.