Obaveze glavnog i odgovornog urednika i redakcije

Glavni i odgovorni urednik časopisa Godišnjak za društvenu istoriju u dogovoru sa Redakcijom donosi konačnu odluku o tome koji će se rukopisi objaviti. Prilikom odlučivanja glavni i odgovorni urednik rukovodi se stavovima članova redakcije, recenzenata i uređivačkom politikom, posebno vodeći računa o zakonskim propisima koji se odnose na kršenja autorskih prava i plagiranje.

Glavni i odgovorni urednik zadržava diskreciono pravo da primljene rukopise proceni i ne objavi, ukoliko utvrdi da nisu u saglasnosti sa propisanim sadržinskim i formalnim kriterijumima. Redakcija obaveštava autora o tome da li je tekst prihvaćen za publikovanje. Glavni i odgovorni urednik ne sme imati bilo kakav sukob interesa u vezi sa rukopisima koje redakcija razmatra. Ako takav sukob interesa postoji, o izboru recenzenata i sudbini rukopisa odlučuje redakcija. Ako sukob interesa postoji kod jednog ili više članova redakcije, ti članovi se isključuju iz postupka izbora recenzenata i odlučivanja o sudbini rukopisa. Urednik i članovi redakcije su dužni da blagovremeno prijave postojanje sukoba interesa.

Redakcija i glavni i odgovorni urednik su u obavezi da sud o rukopisu donose na osnovu njegovog sadržaja, bez rasnih, polnih/rodnih, verskih, etničkih ili političkih predrasuda.

Članovi redakcije i urednik ne smeju da koriste neobjavljen materijal iz predatih rukopisa za svoja istraživanja bez pisane dozvole autora, a informacije i ideje iznesene u predatim rukopisima čuvaju se kao poverljive i ne smeju se koristiti za sticanje lične koristi. Urednik i članovi redakcije u obavezi su da do okončanja postupka recenzije preduzmu sve razumne mere kako bi identitet recenzenata ostao nepoznat autorima pre, tokom i nakon postupka recenzije i kako bi identitet autora ostao nepoznat recenzentima.

Obaveze autora

Autori garantuju da je rukopis njihov originalan doprinos, da nije publikovan ranije i da se ne razmatra za publikovanje na drugom mestu. Istovremeno predavanje istog rukopisa u više časopisa jeste kršenje etičkih standarda i takav rukopis se izuzima iz razmatranja.

Ukoliko je rukopis rezultat naučnoistraživačkog projekta ili  je bio izložen na skupu u vidu usmenog saopštenja (pod istim ili sličnim naslovom), autor je dužan da navede u napomeni na početku teksta detaljne podatke o projektu, konferenciji i slično. Rad koji je već objavljen ne može biti preštampan u Godišnjaku za društvenu istoriju, osim u slučajevima da je reč o prevodu, adaptaciji i izmeni na osnovu dodatnih istraživanja i sl., što mora biti jasno naznačeno.

Autori su dužni da se pridržavaju etičkih standarda koji se odnose na naučnoistraživački rad i da garantuju da rukopis ne sadrži neosnovane ili nezakonite tvrdnje i ne krši prava drugih. Izdavač neće snositi nikakvu odgovornost u slučaju ispostavljanja bilo kakvih zahteva za naknadu štete.

Sadržaj rada

Rad treba da sadrži dovoljno informacija i referenci koji recenzentima, a potom i čitaocima pružaju mogućnost da provere tvrdnje koje su u radu izložene. Namerno iznošenje netačnih tvrdnji predstavlja kršenje etičkih standarda. Autori snose svu odgovornost za sadržaj predatih rukopisa i dužni su da, ako je to potrebno, pre objavljivanja dobiju saglasnost svih lica ili institucija koje su neposredno učestvovale u istraživanju koje je u rukopisu predstavljeno.

Autori koji žele da u rad uključe ilustracije, tabele ili druge materijale koji su već objavljeni u obavezi su da za to dobiju saglasnost nosilaca autorskih prava. Materijal za koji takvi dokazi nisu predati smatraće se originalnim delom autora. Ako posle objavljivanja rada dođe do bilo kakvog prigovora nosilaca autorskih prava da je neki materijal objavljen bez njihove saglasnosti, časopis Godišnjak za društvenu istoriju  će objaviti ispravku ili povlačenje rada i eksplicitno navesti da je do greške došlo krivicom autora.

Autorstvo

Autori su dužni da kao autore navedu samo sva lica koja su značajno doprinela sadržaju rukopisa. Ukoliko su u određenim oblicima istraživačkog projekta i pripreme rukopisa učestvovala i druga lica koja nisu autori, njihov doprinos treba pomenuti u napomeni ili zahvalnici.

Navođenje izvora

Autori su dužni da pravilno citiraju izvore istraživanja koji su navedeni u rukopisu. Informacije dobijene u privatnom razgovoru ili korespondenciji sa trećim licima ne smeju se koristiti bez izričite dozvole izvora.

Plagijarizam

Plagiranje, odnosno preuzimanje tuđih ideja, reči ili drugih oblika kreativnog izraza i njihovo predstavljanje kao svojih, predstavlja grubo kršenje naučne i izdavačke etike. Plagiranje može da uključuje i kršenje autorskih prava, što je zakonom kažnjivo.

Plagijat obuhvata sledeće:

●     doslovno ili gotovo doslovno preuzimanje ili smišljeno parafraziranje (u cilju prikrivanja plagijata) delova tekstova drugih autora bez jasnog ukazivanja na izvor ili obeležavanja kopiranih delova (na primer, korišćenjem navodnika) sa pozivanjem na izvor.

●     kopiranje slika, ilustracije, fotografija ili tabela iz tuđih radova bez ispravnog navođenja izvora i bez dozvole autora ili nosilaca autorskih prava.

Rukopisi kod kojih postoje jasne indicije da se radi o plagijatu biće odbačeni i uzeće se u obzir ako isti autor podnese novi rad. Ako se ustanovi da je rad koji je objavljen u časopisu plagijat, takav rad će biti povučen u skladu sa procedurom opisanom u odeljku Povlačenje već objavljenih radova.

Sukob interesa

Autori su u obavezi da u radu ukažu na sve sukobe interesa koji bi mogli da utiču na iznesene rezultate i interpretacije.

Greške u objavljenim radovima

U slučaju da autori otkriju značajnu grešku u svom radu po njegovom objavljivanju, dužni su da u što kraćem roku o tome upoznaju urednika ili izdavača i da sa njima sarađuju kako bi se rad povukao ili ispravio.

Predavanjem rukopisa redakciji Godišnjak za društvenu istoriju autori se obavezuju na poštovanje navedenih obaveza.

Obaveze recenzenata

Recenzenti su u obavezi da argumentovano, stručno, objektivno i u zadatim rokovima dostave uredniku ocenu naučne vrednosti rukopisa. Recenzenti ocenjuju radove prema sledećim kategorijama: usklađenost teme rada sa profilom časopisa, relevantnost istraživane oblasti i korišćene metodologije, originalnost i naučnu relevantnost podataka, stil naučnog izlaganja i opremljenost teksta naučnim aparatom.

Recenzent koji ima osnovane sumnje ili saznanja o kršenju etičkih standarda od strane autora dužan je da o tome obavesti urednika. Recenzent, ako ima lična saznanja, treba da ukaže na važne objavljene radove koje autori eventualno nisu citirali; kao i na značajne sličnosti između rukopisa koji se razmatra i bilo kojeg drugog objavljenog rada ili rukopisa koji je u postupku recenzije u nekom drugom časopisu,.

Recenzent ne sme da bude u sukobu interesa sa autorima ili finansijerom istraživanja. Takođe, ukoliko postoji osnovana sumnja da je recenzent u sukobu interesa, kao i da sebe smatra nekompetentnim za temu ili oblast kojom se rukopis bavi dužan je da o tome obavesti urednika.

Recenzija mora biti objektivna, jasna i potkrepljena argumentima. Komentari koji se tiču ličnosti autora smatraju se neprimerenim.

Rukopisi poslati recenzentu smatraju se poverljivim dokumentima. Recenzenti ne smeju da koriste neobjavljen materijal iz rukopisa za svoja istraživanja bez pisane dozvole autora, a informacije i ideje iz predatih rukopisa ne smeju se upotrebiti za sticanje lične dobiti.

Postupak recenzije

Proces recenziranja ne traje duže od dva meseca, a radovi koje je redakcija prihvatila objavljuju se u periodu od godinu dana.

Rukopisi koji po mišljenju glavnog i odgovornog urednika ispunjavaju uslove po sadržini i formi, podležu anonimnim recenzijama dva spoljna recenzenta, čiji izbor vrši redakcija. Cilj recenzije je da uredniku pomogne u donošenju odluke o tome da li rad treba prihvatiti ili odbiti i da kroz proces komunikacije sa autorima poboljša kvalitet rukopisa.

Recenzenti moraju da raspolažu relevantnim znanjima u vezi sa temom rukopisa i ne smeju biti iz iste institucije kao autor, niti to smeju biti autori koji su u skorije vreme objavljivali publikacije zajedno autorom priloženog rada. Recenzenti radova ne dobijaju honorare.

Recenzenti dobijaju tekst rada bez imena i afilacije autora i recenzentski formular koji je usvojila redakcija Godišnjak za društvenu istoriju. Formular obuhvata pitanja na koja recenzent treba da odgovori u vezi originalnosti rada, primenjenog metodološkog postupka, korišćenih izvora i literature i jezika i stila rada. Recenzent daje mišljenje da li rad treba objaviti bez izmena, sa izmenama ili ga ne treba objaviti i predlaže kategorizaciju rada (originalni naučni rad, pregledni rad, kratko ili prethodno saopštenje, naučna kritika, odnosno polemika i kritičko izdanje naučne građe). Tokom postupka recenzije glavni i odgovorni urednik može da zahteva od autora da dostave dodatne informacije (uključujući i primarne podatke), ako su one potrebne za donošenje suda o naučnom doprinosu rukopisa.

Recenzenti deluju nezavisno jedni od drugih i nije im poznat identitet drugih recenzenata. Ako su mišljenja recenzenata različita (prihvatiti/odbiti), redakcija može da traži mišljenje drugih recenzenata ili može doneti odluku bez dodatnih recenzija. U slučaju da autori imaju osnovane prigovore na račun recenzije, redakcija će proveriti objektivnost recenzija i akademske standarde. Ako se pojavi sumnja u objektivnost ili kvalitet recenzije, urednik će tražiti mišljenje drugih recenzenata.

Razrešavanje spornih situacija

Svaki pojedinac ili institucija mogu u bilo kom trenutku da uredniku ili redakciji prijave saznanja o kršenju etičkih standarda i drugim nepravilnostima i da o tome dostave neophodne informacije/dokaze.

Glavni i odgovorni urednik u dogovoru sa redakcijom odlučuje o pokretanju postupka radi provere iznesenih navoda i dokaza. Tokom postupka svi dokazi smatraju se poverljivim materijalom i uvid u njih je omogućen samo onim licima koja su direktno uključena u postupak. Licima za koja se sumnja da su prekršila etičke standarde biće omogućeno da odgovore na iznesene prigovore. Ako se ustanovi da je došlo do nepravilnosti, proceniće se da li ih treba okarakterisati kao manje ili kao grubo kršenje etičkih standarda.

Manje kršenje etičkih standarda

Situacije okarakterisane kao manje kršenje etičkih standarda rešavaće se u direktnoj komunikaciji sa licima koja su prekršaj učinila, bez uključivanja trećih lica, poput:  obaveštavanja lica odgovornog za nepravilnost da je došlo do manjeg kršenja koje je proisteklo iz nerazumevanja ili pogrešne primene akademskih standarda; ili pismeno  upozorenja licu koje je skrivilo manje kršenje etičkih standarda.

Grubo kršenje etičkih standarda

Odluke u vezi sa grubim kršenjem etičkih standarda donosi glavni i odgovorni urednik u saradnji sa redakcijom i, ukoliko je potrebno sa malom grupom stručnjaka. Mere koje će preduzeti mogu biti sledeće (i mogu se primenjivati pojedinačno ili istovremeno):  objavljivanje saopštenja u kom se opisuje slučaj kršenja etičkih standarda; slanje službenog obaveštenja rukovodiocima ili poslodavcima lica odgovornog za kršenje;  povlačenje objavljenog rada u skladu sa procedurom;  zabrana autorima da tokom određenog perioda šalju radove u časopis; upoznavanje relevantnih stručnih organizacija ili nadležnih organa sa slučajem radi preduzimanja odgovarajućih mera.

Prilikom razrešavanja spornih situacija redakcija časopisa se rukovodi smernicama i preporukama Odbora za etiku u izdavaštvu (Committee on Publication Ethics – COPE): http://publicationethics.org/resources/.

Povlačenje već objavljenih radova

U slučaju kršenja prava izdavača, nosilaca autorskih prava ili autora, povrede profesionalnih etičkih kodeksa, tj. u slučaju slanja istog rukopisa u više časopisa u isto vreme, lažne tvrdnje o autorstvu, plagijata, manipulacije podacima u cilju prevare, radi ispravljanja naknadno učenih grešaka, kao i u svim drugim slučajevima grubog kršenja etičkih standarda, objavljeni rad se mora povući.

Standardi za razrešavanje situacija kada dolazi do povlačenja rada definisani su od strane biblioteka i naučnih tela, a ista praksa je usvojena i od strane časopisa Godišnjak za društvenu istoriju: u elektronskoj verziji izvornog članka (onog koji se povlači) uspostavlja se veza, HTML link, sa obaveštenjem o povlačenju. Povučeni članak se čuva u izvornoj formi, ali sa vodenim žigom na svakoj stranici PDF dokumenta, koji ukazuje da je članak povučen (RETRACTED).

Otvoreni pristup

Godišnjak za društvenu istoriju je dostupan u režimu otvorenog pristupa. Članci objavljeni u časopisu mogu se besplatno preuzeti na sajtu časopisa i koristiti u skladu sa Creative Commons Atribution NonCommercial NoDerivs 4.0 International (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/). U časopisu Godišnjak za društvenu istoriju postupak predavanja rukopisa, recenzija i objavljivanje radova su besplatni.

Samoarhiviranje

Časopis Godišnjak za društvenu istoriju odobrava autorima da finalnu, objavljenu verziju rukopisa u PDF formatu pohrane u institucionalni repozitorijum i/ili nekomercijalne baze podataka ili da ga objave na ličnim veb stranicama ili na društvenim mrežama za naučnike (ResearchGate, Academia.edu itd.) i/ili na sajtu institucije u kojoj su zaposleni, a u skladu sa odredbama licence Creative Commons Atribution NonCommercial NoDerivs 4.0 International (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/) u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu. Prilikom objave neophodno je objaviti osnovne bibliografski podatke o članku objavljenom u časopisu.

Autorska prava

Pošto je rukopis prihvaćen za objavljivanje, autori prenose na izdavača  sledeća neekskluzivna prava na rukopis, uključujući i dodatne materijale, i sve delove, izvode ili elemente rukopisa: pravo da reprodukuje i distribuira rukopis u štampanom obliku, uključujući i štampanje na zahtev; pravo na štampanje probnih primeraka, reprint i specijalnih izdanja rukopisa; pravo prevoda rukopisa na druge jezike; pravo reprodukovanja rukopisa korišćenjem fotomehaničkih ili slična sredstva, uključujući, ali ne ograničavajući se na fotokopiranje, i pravo da distribuira ove kopije; pravo distribuiranja i reprodukovanja rukopisa elektronski ili optički koristeći sve nosioce podataka ili medija za pohranjivanje, a naročito u mašinski čitljivoj/digitalizovanoj formi na nosačima podataka kao što su hard disk, CD-ROM, DVD, Blu-ray Disc (BD), mini disk, trake sa podacima, i pravo da reprodukuje i distribuira rukopis sa tih prenosnika podataka; pravo čuvanja rukopisa u bazama podataka; pravo dostupnosti rukopisa javnosti ili zatvorenim grupama korisnika na osnovu pojedinačnih zahteva za upotrebu na monitoru ili drugim čitačima, i u štampanoj formi za korisnike, bilo putem interneta, onlajn servisa, ili putem internih ili eksternih mreža.

Autori zadržavaju pravo da članak prevedu na drugi jezik, da ga upotrebe u publikacijama koji predstavljaju kolekciju njihovih radova, da ga iskoriste u doktorskoj disertaciji ili monografiji, i u nekomercijalne svrhe, ali pod uslovom da navedu da ovo delo predstavlja proizvod članka objavljenog u časopisu Godišnjak za društvenu istoriju. Pri tom se moraju navesti osnovni bibliografski podaci izvornog članka objavljenog u časopisu (autor/i, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija).

Treća lica mogu koristiti članak na način koji nije utvrđen Uređivačkom politikom i odredbama licence Creative Commons license – Attribution NonComercial-NoDerivs 4.0 International. (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/) samo ako za to dobiju pisanu saglasnost izdavača časopisa.

Odricanje odgovornosti

Izneseni stavovi u objavljenim radovima ne izražavaju stavove glavnog i odgovornog urednika i članova redakcije časopisa. Autori preuzimaju potpunu pravnu i moralnu odgovornost za ideje iznesene u svojim radovima. Izdavač neće snositi nikakvu odgovornost u slučaju ispostavljanja bilo kakvih zahteva za naknadu štete.